what does he gain by it

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

ut vales?

ut sese in Samnio res habent?

ut valet? ut meminit nostri?

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

ut dissimulat malus!

ut volupe est homini si cluet victoria!

ut lenta materies fuit!

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

ut falsus animi est!

heia! ut elegans est!

fortuna ut numquam perpetua est bona!

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

ut melius quidquid erit pati!

ut tu Semper eris derisor!

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

ut me in supremis consolatus est!

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

hoc vide ut dormiunt pessuli,

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

vide ut otiosus it, si dis placet,

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

viden ut perniciter exiluere?

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

nescis ut res sit, Phoenicium,

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

videte ut hoc iste correxerit,

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

aspice quo submittat humus formosa colores,

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

apparatus sum ut videtis,

verum postremo impetravi ut volui,

ero ut me voles esse,

faciam ut tu voles,

ut potero feram,

faciam ut mones,

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

homo demens, ut isti putant,

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

cuncta ut gesta erant exposuit,

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

si virtus digna est gloriatione, ut est,

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

ego ita ero ut me esse oportet,

sic sum ut vides,

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

sed exigenda est ut optime possumus,

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

gaudeo, ut ut erga me est merita,

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

utut res sese habet, pergam, etc.,

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

praesertim, ut nunc sunt mores,

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

ut est captus hominum,

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

(orationis genus) ut in oratore exile,

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

florentem jam ut tum res erant,

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

vir, ut inter Aetolos, facundus,

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

non demutabo ut quod certo sciam,

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

haec res sic est ut narro tibi,

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

ut sementem feceris, ita metes,

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

encytum ad eundem modum facito uti globos,

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

fecisti item ut praedones solent,

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

so with item,

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

si aliter ut dixi accidisset,

rem omnem uti acta erat cognovit,

quare perge ut instituisti,

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

uti longe a luxuria, ita famae propior,

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

ut non demens, crudelis certe videtur,

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

ita vivo ut maximos sumptus facio,

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

ut si qui in foro cantet,

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

ut si des arma timidis et imbellibus,

ut cum marem feminamque filios dicimus,

qui canem et felem ut deos colunt,

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

ut hominem ingratum non invitus,

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

hunc ut deum homines intuebuntur,

id ut crimen ingens expavescendum est,

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

equidem mallem ut ires,

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

petebant uti equites praemitterent,

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

hoc ut aliquando fieret, instabat,

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

ut illum di deaeque perdant,

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

dixeram a principio ut sileremus,

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

equidem suasi ut Romam pergeret,

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

rus ut irem jam heri constitiveram,

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

jubet sententiam ut dicant suam,

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

ut plurimis prosimus enitimur,

facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

sol efficit ut omnia floreant,

potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

non committam ut tibi ipse insanire videar,

di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

effecisti ut viverem et morerer ingratus,

quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

vicerunt tribuni ut legem perferrent,

nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

meruit ut suspendatur,

quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

verebar ut redderentur,

sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

timeo ut sustineas,

o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

ut ferula caedas meritum... non vereor,

me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

egone ut te interpellem?

pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

egone ut prolis meae fundam cruorem?

id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

proximum est ut doceam, etc.,

extremum est ut te orem, etc.,

ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

rarum est ut,

quid tam inusitatum quam ut, etc.,

multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

quoniam ut aliter facias non est copia,

Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

tempus est ut eamus ad forum,

dicasque tempus maximum esse ut eat,

primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

caput est ut, etc.,

fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

ratio est ut,

est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

placitum est ut in aprico loco considerent,

postea mihi placuit ut, etc.,

ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

sequitur ut causa ponatur,

est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

quando fuit ut quod licet non liceret?

jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

prope est ut lamentationem exigat,

arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

futurum est ut sapiam,

vicit sententia ut mitterentur coloni,

sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

fide accepta ut remitterent eum,

praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

non ut eas res causam adferrent amoris,

Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

ut jam Macedonia deficiat,

cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

succurram perituro, sed ut ipse non peream,

quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

id huc reverti uti me purgarem tibi,

idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

salve! ut valuisti? quid parentes mei? Valent?

ut vales?

ut sese in Samnio res habent?

ut valet? ut meminit nostri?

ut corripuit se repente atque abiit! Hei misero mihi!

ut dissimulat malus!

ut volupe est homini si cluet victoria!

ut lenta materies fuit!

ut scelestus nunc iste te ludos facit!

ut saepe summa ingenia in occulto latent,

ut falsus animi est!

heia! ut elegans est!

fortuna ut numquam perpetua est bona!

Gnaeus autem noster... ut totus jacet,

quae ut sustinuit! ut contempsit, ac pro nihilo putavit!

qui tum dicit testimonium ex nostris hominibus, ut se ipse sustentat! ut omnia verba moderatur, ut timet ne quid cupide... dicat!

quod cum facis, ut ego tuum amorem et dolorem desidero!

quanta studia decertantium sunt! ut illi efferuntur laetitia cum vicerint! ut pudet victos! ut se accusari nolunt! etc.,

ut vidi, ut perii! ut me malus abstulit error!

ut melius quidquid erit pati!

ut tu Semper eris derisor!

o superbia magnae fortunae! ut a te nihil accipere juvat! ut omne beneficium in injuriam convertis! ut te omnia nimia delectant! ut to omnia dedecent!

ut me in supremis consolatus est!

hoc sis vide ut avariter merum in se ingurgitat,

hoc vide ut dormiunt pessuli,

illud vide os ut sibi distorsit carnufex,

vide ut otiosus it, si dis placet,

illud vide, Ut in ipso articulo oppressit,

viden ut faces Splendidas quatiunt comas?

viden ut perniciter exiluere?

adspicite, innuptae secum ut meditata requirunt,

aspice, venturo laetantur ut omnia saeclo! (= omnia laetantia),

nonne vides, croceos ut Tmolus odores, India mittit ebur,

nescis ut res sit, Phoenicium,

oppido Mihi illud videri mirum, ut una illaec capra Uxoris dotem simiae ambadederit,

nam ego vos novisse credo jam ut sit meus pater,

narratque ut virgo ab se integra etiam tum siet,

tute scis quam intimum Habeam te, et mea consilia ut tibi credam omnia,

videtis ut omnes despiciat, ut hominem prae se neminem putet, ut se solum beatum se solum potentem putet?

videtisne ut Nestor de virtutibus suis praedicet?

credo te audisse ut me circumsteterint, ut aperte jugula sua pro meo capite P. Clodio ostentarint,

videte ut hoc iste correxerit,

docebat ut omni tempore totius Galliae principatum Aedui tenuissent,

veniat in mentem, ut trepidos quondam majores vestros... defenderimus,

aspice quo submittat humus formosa colores,

infinitum est enumerare ut Cottae detraxerit auctoritatem, ut pro Ligario se opposuerit,

vides ut alta stet nive candidum Soracte,

nonne vides, ut... latus et malus Antennaeque gemant,

audis... positas ut glaciet nives Puro numine Juppiter,

mirum est ut animus agitatione motuque corporis excitetur,

ego emero matri tuae Ancillam... forma mala, ut matrem addecet familias,

apparatus sum ut videtis,

verum postremo impetravi ut volui,

ero ut me voles esse,

faciam ut tu voles,

ut potero feram,

faciam ut mones,

Ciceronem et ut rogas amo, et ut meretur et ut debeo,

cupiditates quae possunt esse in eo qui, ut ipse accusator objecit, ruri semper habitarit?

ut ex propinquis ejus audio, non tu in isto artificio callidior es, quam hic in suo,

homo demens, ut isti putant,

cumulate munus hoc, ut opinio mea fert, effecero,

non ut clim solebat, sed ut nunc fit, mimum introduxisti,

Labienus, ut erat ei praeceptum, ne proelium committeret nisi, etc., monte occupato nostros exspectabat, proelioque abstinebat,

cuncta ut gesta erant exposuit,

(Postumius) fugerat in legatione, ut fama ferebat, populi judicium,

sed, ut plerumque fit, major pars meliorem vicit,

nec temere, et ut libet conlocatur argentum, sed perite servitur,

servus, ut placet Chrysippo, perpetuus mercenarius est,

si virtus digna est gloriatione, ut est,

quorum etiamsi amplecterer virtutem, ut facio, tamen, etc.,

quamvis fuerit acutus, ut fuit,

incumbite in causam, Quirites, ut facitis,

tu modo istam imbecillitatem valetudinis sustenta, ut facis,

satis enim erat, probatum illum esse populo Romano, ut est,

ego ita ero ut me esse oportet,

sic sum ut vides,

omnes posthabui mihi res, ita uti par fuit,

ut viro forti ac sapienti dignum fuit, ita calumniam ejus obtrivit,

haec ut brevissime dici potuerunt, ita a me dicta sunt (= ita breviter dicta sunt ut dici potuerunt),

te enim semper sic colam et tuebor ut quem diligentissime,

causas ut honorificentissimis verbis consequi potero, complectar,

sed exigenda est ut optime possumus,

eruditus autem sic ut nemo Thebanus magis,

ad unguem Factus homo, non ut magis alter, amicus,

cocto Chium sic convenit, ut non Hoc magis ullum aliud,

gaudeo, ut ut erga me est merita,

age jam, utut est, etsi'st dedecori, patiar,

utut est, mihi quidem profecto cum istis dictis mortuo'st,

utut res sese habet, pergam, etc.,

non potis est pietati opsisti huic, ututi res sunt ceterae,

sed ut ut haec sunt, tamen hoc faciam,

ut ut est res, casus consilium nostri itineris judicabit,

v. Orell. ad loc.): sed ut ut est, indulge valetudini tuae,

atque, ut nunc sunt maledicentes homines, uxori meae mihique objectent, lenociniam facere,

ut aetas mea est, atque ut huic usus facto est,

haud scio hercle ut homo'st, an mutet animum,

praesertim, ut nunc sunt mores,

atque ille, ut semper fuit apertissimus, non se purgavit, sed, etc.,

permulta alia colligit Chrysippus, ut est in omni historia curiosus,

magnifice et ornate, ut erat in primis inter suos copiosus, convivium comparat,

Kal. Sextilibus, ut tunc principium anni agebatur, consulatum ineunt,

tribuni, ut fere semper reguntur a multitudine magis quam regunt, dedere plebi, etc.,

transire pontem non potuerunt, ut extrema resoluta erant, etc.,

mortales multi, ut ad ludos, convenerant (ut fit, si ludi sunt),

Epicharmi, acuti nec insulsi hominis, ut Siculi,

Diogenes, liberius, ut Cynicus... inquit,

ceterum haec, ut in secundis rebus, segniter otioseque gesta,

hic Geta ut captus est servorum, non malus,

ut est captus hominum,

Caelius Antipater, scriptor, ut temporibus illis, luculentus,

nonnihil, ut in tantis malis est profectum,

(orationis genus) ut in oratore exile,

multae (erant in Fabio) ut in homine Romano, litterae,

consultissimus vir, ut in illa quisquam esse aetate poterat,

florentem jam ut tum res erant,

Apollonides orationem salutarem, ut in tali tempore, habuit,

Sp. Maelius, ut illis temporibus praedives,

Ardeam Rutuli habebant, gens ut in ea regione atque in ea aetate divitiis praepollens,

vir, ut inter Aetolos, facundus,

Meneclidas, satis exercitatus in dicendo, ut Thebanus scilicet,

ad magnam deinde, ut in ea regione, urbem pervenit,

multum, ut inter Germanos, rationis ac sollertiae,

non demutabo ut quod certo sciam,

prima luce sic ab castris proficiscuntur ut quibus esset persuasum non ab hoste, sed ab homine amicissimo consilium datum,

facile persuadent (Lucumoni) ut cupido honorum, et cui Tarquinii materna tantum patria esset,

inde consul, ut qui jam ad hostes perventum cerneret, explorato, etc., procedebat,

Philippus, ut cui de summa rerum adesset certamen, adhortandos milites ratus, etc.,

Tarquinius ad jus regni nihil praeter vim habebat, ut qui neque populi jussu, neque auctoribus patribus regnaret,

Aequorum exercitus, ut qui permultos annos imbelles egissent, sine ducibus certis, sine imperio,

igitur pro se quisque inermes, ut quibus nihil hostile suspectum esset, in agmen Romanum ruebant,

omnia nova offendit, ut qui solus didicerit quod inter multos faciendum est,

in omni autem speciali inest generalis, ut quae sit prior,

ignara hujusce doctrinae loquacitas erret necesse est, ut quae vel multos vel falsos duces habeat,

ne Volsci et Aequi... ad urbem ut ex parte captam venirent,

gens ferox cum procul visis Romanorum signis, ut extemplo proelium initura, explicuisset aciem, etc.,

perinde ut opinio est de cujusque moribus, ita quid ab eo factum et non factum sit, existimari potest,

in exspectatione civitas erat, perinde ut evenisset res, ita communicatos honores habitura,

in eopse astas lapide, ut praeco praedicat,

flumen uti adque ipso divortio (aquae sunt),

in extremos Indos, Litus ut longe resonante Eoa Tunditur unda,

haec res sic est ut narro tibi,

quae si ut animis sic oculis videre possemus, nemo de divina ratione dubitaret,

Pomponium Atticum sic amo ut alterum fratrem,

si sic ageres ut de eis egisti qui jam mortui sunt... ne tu in multos Autronios incurreres,

sic, Scipio, ut avus hic tuus, ut ego, justitiam cole,

ut dicere alia aliis magis concessum est, sic etiam facere,

ut sementem feceris, ita metes,

quamobrem, ut ille solebat, ita nunc mea repetat oratio populi origines,

non ut injustus in pace rex ita dux belli pravus fuit,

ut haec in unum congeruntur, ita contra illa dispersa sunt,

in balteo tracta ex caseo ad eundem modum facito ut placentum sine melle,

encytum ad eundem modum facito uti globos,

cum animi inaniter moveantur eodem modo rebus his quae nulla sint ut iis quae sint,

disputationem exponimus, eisdem fere verbis, ut disputatumque est,

ut filium bonum patri esse oportet, item ego sum patri,

fecisti item ut praedones solent,

item ut illo edicto de quo ante dixi... edixit, etc.,

so with item,

is reliquit filium Pariter moratum ut pater eius fuit,

nec fallaciam astutiorem ullus fecit Poeta atque ut haec est fabrefacta a nobis,

si aliter ut dixi accidisset,

rem omnem uti acta erat cognovit,

quare perge ut instituisti,

apud me, ut apud bonum judicem, argumenta plus quam testes valent,

miscent enim illas et interponunt vitae, ut ludum jocumque inter seria,

comitetur voluptas, et circa corpus ut umbra versetur,

ut in animum ejus oratio, ut sol in oculos, incurrat,

ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse, quis non videt?

ut Poeni ad moenia urbis Romanae nullo prohibente se pervenisse in gloria ponebant, ita pigebat irriti incepti,

Dolabellam ut Tarsenses ita Laodiceni ultra arcessierunt,

fert sortem suam quisque ut in ceteris rebus ita in amicitiis,

consul, ut fortasse vere, sic parum utiliter in praesens certamen, respondit, etc.,

Saguntini, ut a proeliis quietem habuerant per aliquot dies, ita non cessaverant ab opere,

ut quies certaminum erat, ita ab apparatu operum nihil cessatum,

haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,

in agrum Nolanum exercitum traducit, ut non hostiliter statim, ita... nihil praetermissurus,

uti longe a luxuria, ita famae propior,

ut multo infirmior, ita aliquatenus lucidior,

ut est utilis saepe... ita obstabit melioribus,

quod, ut optimum est, ita longe quidem, sed sequitur tamen,

ut non demens, crudelis certe videtur,

in oaths or strong asseverations: ita me di amabunt ut ego hunc ausculto lubens,

ita me di ament ut ego nunc non tam meapte causa Laetor quam illius,

ita me di amabunt, ut nunc Menedemi vicem Miseret me,

ita vivo ut maximos sumptus facio,

sic me di amabunt ut me tuarum miseritum'st fortunarum,

nam aut ipsa cognitio rei perquiritur, ut: virtus suam ne, etc., aut agendi consilium exquiritur, ut: sitne sapienti, etc.,

sunt bestiae in quibus inest aliquid simile virtutis, ut in leonibus, ut in canibus, in equis, etc.,

in libero populo, ut Rhodi, ut Athenis, nemo est civium qui, etc.,

qui rem publicam constituissent, ut Cretum Minos, Lacedaemoniorum Lycurgus, etc.,

est aliquid quod dominus praestare servo debeat, ut cibaria, ut vestiarium,

est etiam amarum quiddam... et aere, ut illud Crassi Ego te consulem putem? etc.,

if they are taken in a group, ut occurs but once, e. g. quod erant, qui aut in re publica, propter sapientiam florerent, ut Themistocles, ut Pericles, ut Theramenes, aut, qui.. sapientiae doctores essent, ut Gorgias, Thrasymachus, Isocrates, etc.,

ut si accusetur is qui P. Sulpicium se fateatur occidisse,

ut si quis hoc velit ostendere, eum qui parentem necarit, etc.,

ut si qui docilem faciat auditorem, etc.,

ut si qui in foro cantet,

ut si quis ei quem urgeat fames venenum ponat,

ut si obsessi de facienda ad hostem deditione deliberent,

ut si des arma timidis et imbellibus,

ut cum marem feminamque filios dicimus,

qui canem et felem ut deos colunt,

ut militiae Africanum ut deum coleret Laelius,

suam vitam ut legem praefert suis civibus,

habuit (ei) honorem ut proditori, non ut amico fidem,

Hannibalem, non ut prudentem tantum virum, sed ut vatem omnium quae tum evenirent admirari,

ut hominem ingratum non invitus,

qui ante captas Syracusas non desciverant... ut socii fideles accepti, quos metus post captas Syracusas dediderat, ut victi a victore leges acceperunt,

qui et ipsum, ut ambiguae fidei virum, suspectum jam pridem habebat,

Cicero ea quae nunc eveniunt cecinit ut vates,

et ipsam (virtutem) ut deos, et professores ejus ut antistites colite,

hunc ut deum homines intuebuntur,

id ut crimen ingens expavescendum est,

mater coepit studiose... educere ita uti si esset filia,

Rufio tuus ita desiderabatur ut si esset unus e nobis,

ejus negotium sic velim suscipias ut si esset res mea,

ita se gerant in istis Asiaticis itineribus ut si iter Appia via faceres,

qui aliis nocent ut in alios liberales sint, in eadem sunt injustitia ut si in suam rem aliena convertant,

similes sunt ut si qui gubernatorem in navigando nihil agere dicant,

ut quaeque res est turpissima, sic maxime et maturissime vindicanda est,

ut quisque (morbus) est difficillimus, ita medicus nobilissimus quaeritur,

ut quisque te maxime cognatione... attingebat, ita maxime manus tua putabatur,

nam ut quaeque forma perfectissima ita capacissima est,

facillime ad res injustas impellitur ut quisque altissimo animo est,

ut quisque in fuga postremus ita in periculo princeps erat,

ut quisque optime institutus est, esse omnino nolit in vita, si, etc.,

ut quisque aetate antecedit, ita sententiae principatum tenet,

ut quisque aetate et honore antecedebat, ita sententiam dixit,

pro se quisque, ut in quoque erat auctoritatis plurimum, ad populum loquebatur,

68: ut quisque gradu proximus erat, ita ignominiae objectus,

ut quisque maxime laboraret locus, aut ipse occurrebat, aut aliquos mittebat,

nec prodesse tantum, sed etiam amari potest, tum... ut quisque erit Ciceroni simillimus,

major autem (societas est) ut quisque proxime accederet,

de captivis, ut quisque liber aut servus esset, suae fortunae a quoque sumptum supplicium est,

principio ut illo advenimus... continuo Amphitruo delegit viros, etc.,

ut hinc te intro ire jussi, opportune hic fit mi obviam,

ut abii abs te fit forte obviam Mihi Phormio,

ut modo argentum tibi dedimus apud forum, recta domum Sumus profecti,

qui ut peroravit, surrexit Clodius,

eumque ut salutavit, amicissime apprehendit,

qui ut huc venit... hominesque Romanos bellicis studiis ut vidit incensos, existimavit, etc.,

ut vero aquam ingressi sunt... tum utique egressis rigere omnibus corpora,

ut haec dicta in senatu sunt, dilectus edicitur,

Ariovistum, ut semel Gallorum copias vicerit, superbe et crudeliter imperare,

atque ego, ut primum fletu represso loqui posse coepi, Quaeso inquam, etc.,

Siculi, ut primum videre volgari morbos, in suas quisque urbes dilapsi sunt,

nam ut dudum adcurrimus ad Alcesimarchum... tum mi puto prae timore hic excidisse Cistellam,

ut Brundusio profectus es, nullae mihi abs te sunt redditae litterae,

deinde, ut vincebatur consensu, versa ad P. Decium collegam poscendum,

deinde ut nulla vi perculsos sustinere poterat, Quid ultra moror, inquit, etc.,

Marcellus, ut tanta vis ingruebat mali, traduxerat in urbem suos,

ut vero... exurebatur amoenissimus Italiae ager, villaeque passim incendiis fumabant... tum prope de integro seditione accensi,

consules, ut ventum ad Cannas est, et in conspectu Poenum habebant,

ut in extrema juga ventum, et hostes sub oculis erant,

ut Poenus apparuit in collibus, et pauci... adferebant, etc.,

ut quaeque pars castrorum nudata defensoribus premi videbatur, eo occurrere et auxilium ferre,

ut hinc forte ea ad obstetricem erat missa,

ut ad mare nostrae cohortes excubuerant, accessere subito prima luce Pompejani,

litteras scripsi... statim ut tuas legeram (= litteras nunc scribo, ut tuas legi),

ut Athenas a. d. VII. Kal. Quinct. veneram, exspectabam ibi jam quartum diem Pomptinium (= ut veni, exspecto),

ut cujusque sors exciderat... alacer arma capiebat,

ut quisque istius animum offenderat, in lautumias statim coniciebatur,

ut quidque ego apprehenderam, statim accusator extorquebat e manibus,

ut cuique erat locus attributus, ad munitiones accedunt,

ut quisque arma ceperat... inordinati in proelium ruunt,

ut enim quisque contra voluntatem ejus dixerat, ita in eum judicium de professione jugerum postulabatur,

neque, ut quaeque res delata ad nos erit, tum denique scrutari locos debemus,

traditum esse ut quando aqua Albana abundasset, tum... victoriam de Veientibus dari,

malim istuc aliis ita videatur quam uti tu, soror, te collaudes,

equidem mallem ut ires,

equidem vellem ut pedes haberent (res tuae),

volo uti mihi respondeas num quis, etc.,

precor (deos) ut his infinitis nostris malis contenti sint,

postulo ut ne quid praejudicati afferatis,

petebant uti equites praemitterent,

tibi instat Hortensius ut eas in consilium,

hoc ut aliquando fieret, instabat,

illum Dolabellae dixisse (= eum rogasse) ut ad me scriberet (= me rogaret), ut in Italiam quam primum venirem,

cupio ut quod nunc natura et impetus est, fiat judicium,

senectutem ut adipiscantur omnes optant,

exigo a me, non ut optimis par sim, sed ut malis melior,

Trebatio mandavi, ut, si quid te eum velles ad me mittere, ne recusaret,

esp. in imprecations (ante-class.): ut te cum tua Monstratione magnus perdat Juppiter,

ut illum di deaeque perdant,

ego vos hortari tantum possum ut, etc.,

quod suades ut ad Quinctium scribam, etc.,

tibi auctor sum ut eum tibi ordinem reconcilies,

censeo ut iter reliquum conficere pergas,

dixeram a principio ut sileremus,

Pompejum monebat ut meam domum metueret,

equidem suasi ut Romam pergeret,

M. Messalae et ipsi Attico dixit ut sine cura essent,

rus ut irem jam heri constitiveram,

decrevistis ut de praemiis militum primo quoque tempore referretur,

constitueram ut pridie Idus Aquini manerem,

statuunt ut decem millia hominum in oppidum submittantur,

Hasdrubal paciscitur cum Celtiberorum principibus ut copias inde abducant,

illos induxisse in animum, ut superbo quondam regi, tum infesto exuli proderent (patriam),

ut ne plebi cum patribus essent conubia sanxerunt,

servitia urbem ut incenderent conjurarunt,

imperat Laelio ut per collis circumducat equites,

illud praecipiendum fuit ut... diligentiam adhiberemus,

M. Aemilio senatus negotium dat ut Patavinorum seditionem comprimeret,

consul edicere est ausus ut senatus ad vestitum rediret,

jubet sententiam ut dicant suam,

hic tibi in mentem non venit jubere ut haec quoque referret,

iis praedixit, ut ne prius Lacedaemoniorum legatos dimitteret, quam ipse esset remissus,

atque ille legem mihi de XII. tabulis recitavit quae permittit ut furem noctu liceat occidere,

concedo tibi ut ea praetereas quae, etc.,

dabis mihi hanc veniam ut eorum... auctoritatem Graecis anteponam,

ille tibi potestatem facturus est ut eligas utrum velis,

illud natura non patitur ut aliorum spoliis nostras facultates augeamus,

ut plurimis prosimus enitimur,

facilior erit ut albam esse nivem probet quam erat Anaxagoras,

navem idoneam ut habeas diligenter videbis,

ille intellexit id agi atque id parari ut filiae suae vis afferretur,

pater potuit animum inducere ut naturam ipsam vinceret,

cum senatus temptaret ut ipse gereret sine rege rem publicam,

equidem ut honore dignus essem, maxime semper laboravi,

omni contentione pugnatum est ut lis haec capitis existimaretur,

omnis spes ad id versa ut totis viribus terra adgrederentur,

omnis cura solet in hoc versari, semper ut boni aliquid efficiam dicendo,

se miliens morituros potius quam ut tantum dedecoris admitti patiantur,

nec potui tamen Propitiam Venerem facere uti esset mihi,

prior pars orationis tuae faciebat ut mori cuperem,

caritas annonae faciebat ut istuc... tempore magnum videretur,

sol efficit ut omnia floreant,

potest praestare ut ea causa melior esse videatur,

non committam ut tibi ipse insanire videar,

di prohibeant, judices, ut hoc praesidium sectorum existimetur,

effecisti ut viverem et morerer ingratus,

quibus nihil aliud actum est quam ut pudor hominibus peccandi demeretur,

Dumnorix a Sequanis impetrat ut per fines suos Helvetios ire patiantur,

quid assequitur, nisi hoc ut arent qui... in agris remanserunt,

facile tenuit ut (Chalcidis) portae sibi aperirentur,

vicerunt tribuni ut legem perferrent,

nec ut omnia quae praescripta sunt defendamus necessitate ulla cogimur,

civitati persuasit ut de finibus suis exirent,

exspectatione promissi tui moveor ut admoneam te,

Parhedrum excita ut hortum ipse conducat,

ille adduci non potest ut... ne lucem quoque hanc eripere cupiat, etc.,

impellit alios avaritia, alios iracundia ut levem auditionem pro re comperta habeant,

ut de clementia scriberem, Nero Caesar, una me vox tua maxime compulit,

cum mihi ne ut dubitem quidem relinquatur,

obsides inter se dent, Sequani ne itinere Helvetios prohibeant, Helvetii ut sine maleficio transeant,

se ita a majoribus didicisse ut magis virtute quam dolo contenderent,

mea lenitas hoc exspectavit ut id quod latebat erumperet,

(natura) nobis insculpsit in mentibus, ut eos (deos) aeternos et beatos haberemus,

hoc mihi Metellus non eripuit, hoc etiam addidit ut quererer hoc sociis imperari,

ut vero conloqui cum Orpheo, Musaeo, Homero liceat, quanti tandem aestimatis?

respondet Socrates sese meruisse ut amplissimis honoribus decoraretur,

meruit ut suspendatur,

quia enim non sum dignus prae te ut figam palum in parietem,

rem frumentariam, ut satis commode supportari posset, timere se dicebant,

vereor ut satis diligenter actum sit in senatu de litteris meis,

verebar ut redderentur,

sin homo amens diripiendam urbem daturus est, vereor ut Dolabella ipse satis nobis prodesse possit,

veretur Hiempsal ut foedus satis firmum sit,

timeo ut sustineas,

o puer, ut sis vitalis, metuo, et majorum ne quis amicus Frigore te feriat,

si enim non sunt, videndum est, ut honeste vos esse possitis,

quia nihil minus, quam ut egredi obsessi moenibus auderent, timeri poterat,

ut ferula caedas meritum... non vereor,

me ut quisquam norit, nisi ille qui praebet cibum?

te ut ulla res frangat, tu ut umquam te corrigas?

egone ut te interpellem?

pater ut in judicio capitis obesse filio debeat?

egone ut prolis meae fundam cruorem?

id arbitror Adprime in vita utile esse, ut ne quid nimis,

reliquum est ut de Catuli sententia dicendum videatur,

praeclarum est et verum ut eos qui nobis carissimi esse debeant, aeque ac nosmet ipsos amemus,

ergo hoc sit primum ut demonstremus quem imitetur,

proximum est ut doceam, etc.,

extremum est ut te orem, etc.,

ei (Dionysio) ne integrum quidem erat ut ad justitiam remigraret,

aequom videtur tibi ut ego alienum quod est Meum esse dicam?

non par videtur... praesente ibus una paedagogus ut siet,

magnificum illud etiam et gloriosum ut Graecis de philosophia litteris non egeant, illud,

consentaneum est huic naturae ut sapiens velit gerere et administrare rem publicam,

concedetur verum esse ut bonos boni diligant,

concedant ut hi viri boni fuerin (= concedant vere factum esse ut, etc.),

si verum est ut populus Romanus omnis gentes virtute superarit, etc.,

de ipso Roscio potest illud quidem esse falsum ut circumligatus fuerit, angui,

non est verisimile ut Chrysogonus horum litteras adamarit aut humanitatem,

deos verisimile est ut alios indulgentius tractent propter parentis, alios propter futuram posterorum indolem,

rarum est ut,

quid tam inusitatum quam ut, etc.,

multi ex plebe spe amissa potius quam ut cruciarentur... se in Tiberim praecipitaverunt,

quoniam ut aliter facias non est copia,

Romano in hostico morandi causa erat ut hostem ad certamen eliceret,

vetus est lex amicitiae ut idem amici semper velint,

consensus fuit senatus ut mature proficisceremur (= decretum est a senatu),

fuit hoc sive meum, sive rei publicae fatum ut in me unum omnis illa inclinatio temporum incumberet,

tempus est ut eamus ad forum,

dicasque tempus maximum esse ut eat,

primum est officium ut homo se conservet in naturae statu,

ejus culturae hoc munus est ut efficiat, etc.,

caput illud est ut Lyconem recipias in necessitudinem tuam,

caput est ut, etc.,

fuit hoc quoddam inter Scipionem et Laelium jus ut Scipio Laelium observaret parentis loco,

mea ratio in dicendo haec esse solet ut boni quod habeat id amplectar,

ratio est ut,

est hoc Gallicae consuetudinis ut, etc.,

est hoc commune vitium in magnis liberisque civitatibus ut invidia gloriae comes sit,

convenit, victi utri sint eo proelio, urbem, agrum... seque uti dederent,

mihi cum Dejotaro convenit ut ille in meis castris esset,

placitum est ut in aprico loco considerent,

postea mihi placuit ut, etc.,

ad Appii Claudii senectutem accedebat etiam ut caecus esset,

fit ut natura ipsa ad ornatius dicendi genus incitemur,

potest fieri ut res verbosior haec fuerit, illa verior,

So with accidit, evenit, contigit: accidit... ut illo itinere veniret Lampsacum,

sed tamen hoc evenit ut in vulgus insipientium opinio valeat,

utinam Caesari contigisset ut esset optimo cuique carissimus,

ex quo efficitur ut quidquid honestum sit, idem sit utile,

sequitur ut dicamus quae beneficia danda sint et quemadmodum,

sequitur ut causa ponatur,

est ut plerique philosophi nulla tradant praecepta dicendi,

non est igitur ut mirandum sit ea praesentiri,

quando fuit ut quod licet non liceret?

jam in eo rem fore ut Romani aut hostes aut domini habendi sint,

cum jam in eo esset ut comprehenderetur,

jam prope erat ut ne consulum quidem majestas coerceret iras hominum,

prope est ut lamentationem exigat,

arbitrabar fore ut lex de pecuniis repetundis tolleretur,

futurum est ut sapiam,

vicit sententia ut mitterentur coloni,

sententiam dixit (= censuit) ut judicum comitia haberentur,

fide accepta ut remitterent eum,

praetores rogationem promulgarunt ut omnes regiae stirpis interficerentur,

senatus consultum factum est ut M. Fulvius litteras extemplo ad consulem mitteret,

haec ei est proposita condicio ut aut juste accusaret aut acerbe moreretur,

Suevi in eam se consuetudinem induxerunt ut locis frigidissimis lavarentur in fluminibus,

jusjurandum poscit ut quod esse ex usu Galliae intellexissent, communi consilio administrarent,

vobis dent di mentem oportet ut prohibeatis, etc.,

causa mihi fuit huc veniendi ut quosdam hinc libros promerem,

confectio tabularum hanc habet vim (= efficit) ut quidquid fingatur aut non constet, appareat,

fuit ista quondam virtus ut viri fortes acrioribus suppliciis civem perniciosum quam hostem everterent,

habet hoc virtus ut viros fortis species ejus et pulchritudo etiam in hoste posita delectet,

damnatum poenam sequi oportebat ut igni cremaretur,

anteclass. ut qui = ut): Adeon' me fungum fuisse ut qui illi crederem?

ejusmodi res publica debet esse ut inimicus neque deesse nocenti possit, neque obesse innocenti (ejusmodi = talis),

162: eo perducam servum ut in multa liber sit,

non eo loco res humanae sunt ut vobis tantum otii supersit,

haec aequitas in tuo imperio fuit, haec praetoris dignitas ut servos Siculorum dominos esse velles,

hoc jure sunt socii ut eis ne deplorare quidem de suis incommodis liceat,

cujus aures clausae veritati sunt ut ab amico verum audire nequeat, hujus salus desperanda est,

in virtute multi sunt ascensus, ut is maxima gloria excellat qui virtute plurimum praestet,

mons altissimus impendebat ut perpauci prohibere possent,

accessit quod Domitius Heraclea iter fecerat, ut ipsa fortuna illum obicere Pompejo videretur,

pecunia a patre exacta crudeliter, ut divenditis omnibus bonis aliquamdiu trans Tiberim veluti relegatus viveret,

fama Gallici belli pro tumultu valuit ut et dictatorem dici placeret,

nihilo minus... magnas percipiendum voluptates, ut fatendum sit, etc.,

flaminem Quirinalem neque mittere a sacris neque retinere possumus ut non deum aut belli deseramus curam,

non ita fracti animi civitatis erant ut non sentirent, etc.,

nusquam oculi ejus flectentur ut non quod indignentur inveniant,

ajunt, nec honeste quemquam vivere ut non jucunde vivat, nec jucunde ut non honeste quoque,

nemo in eo quod daturus es gratiam suam facere potest ut non tuam minuat,

neque enim est conferenda (= ut omittam conferre),

rare): earum exempla tibi misi non ut deliberarem reddendaene essent, sed quod non dubito, etc.,

haec ad te scribo non ut queas tu demere solitudinem, sed, etc.,

benigne accipe (beneficium): rettulisti gratiam, non ut solvisse te putes, sed ut securior debeas,

non ut eas res causam adferrent amoris,

Zumpt, Gram. § 573): ne voce quidem incommoda, nedum ut illa vis fieret, paulatim permulcendo mansuefecerant plebem,

quando enim... fama in totam urbem penetrat? nedum ut per tot provincias innotescat,

quod ut ita sit—nihil enim pugno—quid habet ista res aut laetabile aut gloriosum?

sed ut haec concedantur, reliqua qui tandem intellegi possunt?

ut tibi concedam hoc indignum esse, tu mihi concedas necesse est, etc.,

quae, ut essent vera, conjungi debuerunt,

quae natura ut uno consensu juncta sit et continens... quid habere mundus potest cum thesauri inventione conjunctum?

nihil est prudentia dulcius, quam, ut cetera auferat, adfert certe senectus,

qui (exercitus) si pacis... nomen audiverit, ut non referat pedem, insistet certe,

ut ea pars defensionis relinquatur, quid impediet actionem? etc.,

ut quaeras omnia, quomodo Graeci ineptum appellant non reperies,

ut enim neminem alium nisi T. Patinam rogasset, scire potuit, illo ipso die a Milone prodi flaminem,

qui, ut non omnis peritissimus sim belli, cum Romanis certe bellare didici,

neque equites armis equisque salvis tantum vim fluminis superasse verisimile est, ut jam Hispanos omnes inflati travexerint utres,

at enim, ut jam ita sint haec, quid ad vos, Romani?

ut jam Macedonia deficiat,

cum jam ut virtus vestra transire alio possit, fortuna certe loci hujus transferri non possit,

ac jam ut omnia contra opinionem acciderent, tamen se plurimum navibus posse,

ut desint vires tamen est laudanda voluntas,

ut dura videatur appellatio, tamen sola est,

quaere rationem cur ita videatur: quam ut maxime inveneris... non tu verum testem habere, sed eum non sine causa falsum testimonium dicere ostenderis,

quae (res) nihilominus, ut ego absim, confici poterunt,

ambulatiuncula, ut tantum faciamus quantum in Tusculano fecimus, prope dimidio minoris constabit isto loco,

succurram perituro, sed ut ipse non peream,

quin voco, ut me audiat, nomine illam suo?

haec acta res est uti nobiles restituerentur in civitatem,

intellego, tempus hoc vobis divinitus datum esse ut odio... totum ordinem liberetis,

Caesar singulis legionibus singulos legatos praefecit uti eos testes suae quisque virtutis haberet,

id ut ne fiat, haec res sola est remedio,

ut plura non dicam neque aliorum exemplis confirmem quantum valeat (= ut praeteream),

id huc reverti uti me purgarem tibi,

idcirco amicitiae comparantur ut commune commodum mutuis officiis gubernetur,

legum idcirco omnes servi sumus ut liberi esse possimus,

non ideo Rhenum insedimus ut Italiam tueremur, sed ne quis, etc.,

Marionem ad te eo misi ut aut tecum ad me quam primum veniret, aut, etc.,

ad eam rem vos delecti estis ut eos condemnaretis quos sectores jugulare non potuissent?

praebere se facilem ad hoc ut quem obligavit etiam exsolvi velit?

homo natus in hoc ut mores liberae civitatis Persica servitute mutaret,

navis onerarias Dolabella ea mente comparavit ut Italiam peteret,

hac mente laborem Sese ferre senes ut in otia tuta recedant Ajunt,

potius ad delendam memoriam dedecoris, quam ut timorem faciat,

potius quodcumque casus ferat passuros, quam ut sprevisse Tarentinos videantur,

ecquid tibi videtur, ut ad fabulas veniamus, senex ille Caecilianus minoris facere filium rusticum?

reliquum judicium de judicibus, et, vere ut dicam, de te futurum est,

Murena, si nemini, ut levissime dicam, odio fuit,

ecce— ut idem in singulos annos orbis volveretur —Hernici nuntiant Volscos et Aequos reficere, etc.,

satis esse magna incommoda accepta ut reliquos casus timerent,

quod praeceptum, quia major erat quam ut ab homine videretur, idcirco adsignatum est deo,

quis non intellegit, Canachi signa rigidiora esse quam ut imitentur veritatem?

clarior res erat quam ut tegi ac dissimulari posset,

potentius jam id malum apparuit quam ut minores per magistratus sedaretur,

est tamen aliquis minor quam ut in sinu ejus condenda sit civitas,

духовные интересы — spiritual interests

узкопрактические интересы — strictly practical interests

дело представляет интерес — the case is of interest

возбуждать интерес (к) — (a)rouse interest (for)

проявлять интерес (к) — show* interest (in, for)

не проявлять интереса (к) — refuse to be interested (in)

это в ваших интересах — it is to in your interest; it is to your benefit

какой ему интерес? — what does he gain by it?

возбужда́ть интере́с (к) — arouse interest (in)

проявля́ть интере́с (к) — show [take an] interest (in)

не проявля́ть интере́са (к) — show / take no interest (in)

живо́й / акти́вный интере́с — keen / lively interest

представля́ть интере́с — be of interest

не представля́ть интере́са — be of no interest

духо́вные интере́сы — spiritual interest

узкопракти́ческие интере́сы — narrow practical interests

э́то в ва́ших интере́сах — it is to / in your interest

конфли́кт интере́сов — a conflict of interests

како́й ему́ интере́с? — what does he gain by it?

оста́ться при пи́ковом интере́се — ≈ get nothing for one's pains

¿qué haces? — what are you doing?

¿qué haces ahí? — what are you doing there?

no sé qué hacer — I don't know what to do

hace y deshace las cosas a su antojo — she does as she pleases

¡eso no se hace! — that's not done!

no hizo nada por ayudarnos — she didn't do anything to help us

haz todo lo posible por llegar a tiempo — do everything possible to arrive on time

hacer algo por hacer —

no tiene sentido hacer las cosas por hacerlas — there's no point doing things just for the sake of it

él protestó y yo hice lo mismo — he protested and I did the same

no viene tanto como lo solía hacer — he doesn't come as much as he used to

hacer dinero — to make money

el gato hizo miau — the cat went miaow, the cat miaowed

el árbol no hace mucha sombra — the tree isn't very shady, the tree doesn't provide a lot of shade

¿me puedes hacer el nudo de la corbata? — could you knot my tie for me?

hacer el pelo/las uñas a algn — to do sb's hair/nails

hacer la barba a algn — to trim sb's beard

¿qué hace tu padre? — what does your father do?

está haciendo turismo en África — he's gone touring in Africa

hacer un papel — to play a role {o} part

hacer el papel de malo — to play the (part of the) villain

6 y 3 hacen 9 — 6 and 3 make 9

este hace 100 — this one makes 100

y cincuenta céntimos, hacen diez euros — and fifty cents change, which makes ten euros

este hace el corredor número 100 en atravesar la meta — he's the 100th runner to cross the finishing line

voy a hacer 30 años la próxima semana — I'm going to be 30 next week, it's my 30th birthday next week

les hice venir — I made them come

siempre consigue hacerme reír — she always manages to make me laugh

le gustaba hacerme rabiar — he enjoyed making me mad

yo haré que vengan — I'll make sure they come

hizo construirse un palacio — she had a palace built

hicieron pintar la fachada del colegio — they had the front of the school painted

esto lo hará más difícil — this will make it more difficult

hacer feliz a algn — to make sb happy

te hace más delgado — it makes you look slimmer

has hecho de mí un hombre muy feliz — you've made me a very happy man

yo le hacía más viejo — I thought he was older, I had him down as being older

te hacíamos en el Perú — we thought you were in Peru

hacer el cuerpo al frío — to get one's body used to the cold

hacer dedos — to do finger exercises

hacer piernas — to stretch one's legs

• hacer a algn [con] (=proveer) —

me hizo con dinero — he provided me with money

haces bien en esperar — you're right to wait

haces mal no contestando a sus llamadas — it's wrong of you not to answer his calls

hizo como que no se daba cuenta {o} como si no se diera cuenta — he made as if he hadn't noticed, he pretended not to have noticed

hizo como si me fuera a pegar — he made as if to strike me

• [dar que] hacer — to cause trouble

dieron que hacer a la policía — they caused {o} gave the police quite a bit of trouble

la llave hace a todas las puertas — the key fits all the doors

hace a todo — he's good for anything

¿te hace que vayamos a tomar unas copas? — how about going for a drink?, what do you say we go for a drink?

¿te hace un cigarrillo? — how about a cigarette?, do you fancy a cigarette?

hacer de malo — to play the villain

haz por verlo si puedes — try to get round to seeing him if you can

hacer por hacer algo — to try to do sth, make an effort to do sth

hace calor/frío — it's hot/cold

hizo dos grados bajo cero — it was two degrees below zero

¿qué tiempo hace? — what's the weather like?

ojalá haga buen tiempo — I hope the weather's nice

hace tres años que se fue — he left three years ago, it's three years since he left

hace tres años que no lo veo — I haven't seen him for three years, it's three years since I (last) saw him

ha estado aquí hasta hace poco — he was here only a short while ago

no hace mucho — not long ago

hace un mes que voy — I've been going for a month

¿hace mucho que esperas? — have you been waiting long?

hace de esto varios años — it is some years since this happened

está perdido desde hace 15 días — it's been missing for a fortnight

hace sed — I'm thirsty

hace sueño — I'm sleepy

hacen buena pareja — they make a lovely couple

me hicieron una visita — they paid me a visit

me hizo un regalo — she gave me a gift

¿me haces un favor? — will you do me a favor?

aún queda mucho por hacer — there is still a lot (left) to do

dar que hacer — to make a lot of work

nadie hizo ninguna objeción — nobody raised any objections

nos hizo un relato de sus aventuras — he related his adventures to us

este jabón no hace espuma — this soap doesn't lather

esos chistes no me hacen gracia — I don't find those jokes funny

estos zapatos me hacen daño — these shoes hurt my feet

las vacas hacen `mu' — cows go `moo'

el visitante que hacía el número mil — the thousandth visitor

no hace más que quejarse — she does nothing but complain

no hice más que cumplir con mi deber — I only did my duty

le gustaría hacer teatro — she would like to work in the theater

hacer un curso de cocina — to do a cookery course

niño, eso no se hace! — you mustn't do that!

aquí se hace lo que digo yo — around here what I say goes

no sé qué hice con los recibos — I don't know what I did with the receipts

hacerle algo a alguien — to do something to somebody

yo no le hice nada — I didn't do anything to her

el perro no te hace nada — the dog won't hurt you

toca bien el piano - antes lo hacía mejor — she plays the piano well - she used to play better

voy a escribirle - deja, yo lo haré — I'm going to write to him - don't bother, I'll do it

¿qué le hace? — so what? what does it matter?

eso no le hace nada — that doesn't matter at all

te hará hombre, hijo mío — it will make a man of you, my son

la hizo su mujer — he made her his wife

hizo pedazos la carta — she tore the letter into tiny pieces

ella lo hizo posible — she made it possible

hacer algo de algo — to turn something into something

hacer algo de alguien — to make something of somebody

quiero hacer de ti un gran actor — I want to make a great actor of you

ese vestido te hace más delgada — that dress makes you look thinner

hacer algo/a alguien + inf — to make something/somebody + inf

me hizo llorar — it made me cry

hizo caer al niño — he knocked the child over

hágalo pasar — tell him to come in

hacer que algo/alguien + subj — to make something/somebody + inf

vas a hacer que pierda la paciencia! — you're going to make me lose my temper!

hacer + inf a alguien — to make somebody + inf

me hizo esperar tres horas — she kept me waiting for three hours

me hizo abrirla — he made me open it

hacer que alguien + subj — to make somebody + inf

hizo que todos se sentaran — he made everybody sit down

hacer hacer algo — to have o get something done/made

hice acortar las cortinas — I had o got the curtains shortened

te hacía en Buenos Aires — I thought you were in Buenos Aires

yo que lo hacía casado! — I had the idea that he was married!

¿cómo se hace para que te den la beca? — what do you have to do to get the scholarship?

¿cómo hacen para vivir con ese sueldo? — how do they manage to live on that salary?

le hace a todo — she does a bit of everything

yo no le hago a la pintura — I don't go in for painting

hacer y deshacer — to do as one pleases, do what one likes

haces mal en mentir — it's wrong of you to lie

hice como que no oía — I pretended not to hear

hacer de algo/alguien — to play (the part of) something/somebody

hacía de `malo' — he played the bad guy

le va a hacer bien salir un poco — it'll do her good to get out a bit

hacerle a algo — to fit something

esta tapa no le hace al frasco — this lid doesn't fit the jar

no le hace — ( no tiene importancia) it doesn't matter; ( no sirve de excusa) that's no excuse

¿no le hace que tire la ceniza aquí? — do you mind if I drop the ash here?

hace frío/calor/sol/viento — it's cold/hot/sunny/windy

hace tres grados — it's three degrees

(nos) hizo un tiempo espantoso — the weather was terrible

hace sed ¿verdad? — it's thirsty weather/work, isn't it?

parece que hace hambre — you/they seem to be hungry

hace dos años que murió — he's been dead for two years

¿cuánto hace que se fue? — how long ago did she leave?

hace poco/un año — a short time/a year ago

hace mucho que lo conozco — I've known him for a long time

no lo veo desde hace años — I haven't seen him for years

hasta hace poco — until recently

se me hizo un nudo en el hilo — I got a knot in the thread

se hace toda la ropa — she makes all her (own) clothes

se hicieron una casita — they built themselves a little house

se hicieron una casita — they had a little house built

se hizo la cirugía estética — she had plastic surgery

voy a hacerme las manos — I'm going to have a manicure

me hice un tajo en el dedo — I cut my finger

¿qué te hiciste en el brazo? — what did you do to your arm?

¿te hiciste daño? — did you hurt yourself?

hacerse un nombre — to make a name for oneself

hacerse enemigos — to make enemies

hacerse famoso/monja — to become famous/a nun

se hace de noche muy pronto — it gets dark very early

se está haciendo tarde — it's getting late; (+ me/te/le etc)

se nos hizo de noche esperándolo — it got dark while we were waiting for him

¿qué se habrá hecho María? — what can have happened to María?

esto se hace muy pesado — this gets very boring; (+ me/te/le etc)

se me hizo interminable — it seemed interminable

se me hace difícil creerlo — I find it very hard to believe

hacerse a algo/+ inf — to get used to something/-ing

no consigo hacerme a la idea — I can't get used to the idea

no te hagas el inocente — don't act the innocent

me vio pero se hizo el loco — he saw me but pretended he hadn't

hacerse atrás/a un lado — to move back/to one side

el ejército se hizo con la ciudad — the army took the city

tengo que hacerme con esa carta — I must get hold of that letter

logró hacerse con el control de la compañía — he managed to gain control of the company

se hicieron de gran fama — they became very famous

se hizo de muchos amigos — he made a lot of friends